وبگاه حقوقی نرخ عدالت

رؤیای حکومت جهانی قانون

هانس کلسن حقوقدان اتریشی و نویسنده«نظریه حقوقی ناب»، کتاب «صلح از طریق قانون» را در سال 1944 منتشر نموده است. وی در این کتاب تلاش می کند با توجه دادن به سیر ایجاد صلح در جوامع داخلی و نقش نظام حقوقی، همین روند را در نظام بین المللی دنبال نماید.

طبق بند 5 اصل 156 قانون اساسي يكي از وظايف قوه قضائيه «اقدام مناسب براي پيشگيري از وقوع جرم...» است.

با توجه به تاريخ و شيوه‌هاي مبارزه بشر با پديده جرم، جرم شناسان پيشگيري از جرم را به دو گونه پيشگيري كيفري و پيشگيري غيركيفري تقسيم كرده‌اند، اصطلاح پيشگيري از جرم در معناي وسیع خود شامل اقدامات كيفري و غيركيفري براي خنثي كردن عوامل ارتكاب جرم و كاهش بزهكاري مي‌شود ولي در مفهوم مضيق پيشگيري فقط تدابير غيركيفري را شامل مي‌شود.

به قد و چهره هر آن کس که شاه خوبان شد      

 جهان بگیرد اگر دادگستری داند

 (حافظ)

در قانون آیین دادرسی مدنی برای جلوگیری از اطاله دادرسی و انجام بعضی از امور مهلت خاصی پیش بینی شده که در بعضی از موارد عدم توجه به این مواعد موجب بی حقی یا بطلان حق فرد میشود. در همین جهت در این نوشتار سعی در این داریم که تعدادی از این مواعید را که ارتباط مستقیم با طرفین دعوا دارند بیان کنیم

طعمه شیر

شیری در گودالی زندانی کرده بودند، مردم برای تماشای شیر ازدحام نمودند،یک نفر در نزدیکی گودال ایستاده بود،ناگهان قدمش لغزید و دست به دیگری زد و دومی به سومی و سومی به چهارمی و همه در گودال افتاده طعمه شیر شدند.

این ماجرا در یمن اتفاق افتاد، امیر المومنین علی (ع) نیز آنجاتشریف داشت،خبر به آن حضرت رسید ، پس در باره ایشان چنین قضاوت نمودند:

اولی که طعمه شیر بوده باید یک سوم دیه به دومی بپردازد،و نفر دوم نیز باید دوسوم دیه به نفر سوم بپردازدو سومی نیز باید دیه کاملی به نفر چهارم بپردازد.

 حقّ الناس بر چند قسم است :

1 ـ بـعـضـى از آنـهـا در اثـبـاتش مرد بودن شرط است . اينگونه موارد جز با شهادت دو مردها ـ قبول نمى شود.

 2 ـ بـرخـى از حـقـوق النـاس بـا دو شـاهـد(مـرد)، بـه يك شاهد مرد و دو زن ، يك شاهد مرد و با سـوگـنـد مدّعى و يا باشهادت دو زن و سوگندمدّعى ثابت مى شود و اين نوع حقّ بارت است از كـليـه حـقـوق مـالى و اقـتـصـادى كـه حـتـى بـه شـهـادت دو زن و قـسـم بـنـابر اظهر ثابت مى شود.

3 ـ بـخشى ديگر از حقّ الناس به وسيله مردان و زنان بتنهايى يا با هم ثابت مى شود و معيار آن هـمـه مـواردى اسـت كـه اغـلب اطـّلاع مردان بر آن مشكل است ، مانند دعواهاى مربوط به ولادت ، حيض ، عيوب داخلى زنها ومانند آن.

نكوهش شرابخورى در اسلام

شـرابـخـورى يـكـى از گـنـاهـان كـبـيـره اسـت و قـرآن كـريـم از آن بـه گـناه بزرگ ياد كرده  و پيروان خويش را از آن برحذر داشته است ، چنان كه مى فرمايد:

(يـا اَيُّهـَا الَّذيـنَ امـَنـُوا اِنَّمـَا الْخـَمـْرُ وَ الْمـَيـْسـِرُ وَ الاَْنـْصـابُ وَالاَْزْلامُ رِجـْسٌ مـِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ)

اى كـسـانـى كـه ايـمـان آورده ايـد، شـراب و قـمـار و بتها و گروبندى با تيرها پليدى و كار شيطان است ، از آن اجتناب كنيد تا رستگار شويد.

با توجه به نقش کلیدی عالی ترین مقام هر کشور در جامعه جهانی در این نوشتار به بررسی اختیارات عالیترین مقامات بعضی از کشورها و  تنوع سیستم حقوق اساسی و شکل و ساختار این حکومتها و نیز اقتدار جهانی و ثبات قانونی این کشور ها خواهیم پرداخت.

اين‌ كشورها به‌ دليل‌ حوادث‌ و اتفاقات‌ گوناگوني‌ كه‌ در كارنامه‌ حقوق اساسي‌ آنها تحقق‌ يافته‌  از ويژگيهاي‌ جغرافيايي‌، نژادي‌، مذهبي‌، اقليمي‌ وآداب‌ و رسوم‌ خاص و متفاوتی ‌برخوردارند،،ولي‌ وجود تشابهات‌ و مقارنات‌، در اصطلاحات‌ حقوق  اساسي‌ آنها، تا حدزيادي‌ امكان‌ قابل درک است.

احترام قضاوت

انسانى كه صلاحيت انجام مسؤ وليت قضاوت را ندارد، نبايد آن را قبول كند، زيرا حكم كردن به غير آنچه خداوند متعال نازل كرده ، يكى از بزرگترين گناهان مى باشد، چنانكه پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله فرمود:

( مَنْ حَكَمَ فى دِرْهَمَيْنِ بِغَيْرِ ما اَنْزَلَ الّلهُ عَزَّوَجَلَّ فَهُوَ كافِرٌ بِالّلهِ الْعَظيمِ )

 هر كس در مورد دو درهم بر خلاف حكم الهى قضاوت كند، بى ترديد به خداى بزرگ كفر ورزيده است .

كسى كه صلاحيت قضاوت را ندارد، حرام است در ميان مردم حتى در مورد مسايل كوچك و حقير قضاوت كند. پس شخصى كه خود را مجتهد عادل ، جامع الشرايط براى فتوا دادن و حكم كردن نمى شناسد، تصدّى مقام قضاوت بر او حرام است ، هر چند مردم معتقد باشند كه او صلاحيت دارد.